Làm Sao Để Tìm Được Môi Trường Làm Việc Phù Hợp?

Nhưng có một vấn đề ở trường công khiến bạn cần phải cân nhắc, đó là sự phức tạp trong các mối quan hệ. Không nghi ngờ gì nữa, bạn là “ma mới” và có thể bị “bắt nạt” một cách dễ dàng. Bạn như một sinh linh yếu ớt trước muôn vàn tai bay vạ gió đến từ học sinh, phụ huynh, đồng nghiệp. Bạn có thể gặp một phụ huynh còn quyền lực hơn cả hiệu trưởng. Bạn có thể bị đồng nghiệp “chơi xấu”, bị ban giám hiệu bắt nạt,…

Ngày nay có nhiều mô hình trường học cùng tồn tại: trường công lập, trường tư thục, trường bán công, trường quốc tế… Bạn cần xác định loại hình trường nào phù hợp với phong cách giảng dạy của bản thân cũng như lí do khiến bạn làm công việc tại ngôn trường đó. Các loại hình trường này có sự khác biệt nhau khá lớn, và hãy thử làm bài tập này trước khi lựa chọn để chắc chắn bạn đã có quyết định thích hợp nhất.

Tôi đã từng học ở một trường công, đã từng giảng dạy ở môi trường công lập và sau đó chuyển sang làm việc cho một trường tư thục. Nhưng trước đó, chính tôi cũng gặp khó khăn để có thể tìm được môi trường làm việc phù hợp. Nếu bạn cũng đang gặp những khó khăn giống như tôi thì có lẽ bạn nên tham khảo những điều dưới đây.

1. Trường công: Sự nhàn hạ tương đối và phức tạp của các mối quan hệ

Một trong những lí do khiến bạn chọn trường công là sự nhàn hạ của công việc (tôi phải nói thành thật là như thế) nơi mà mọi người phần lớn không phải làm đủ 8 giờ với mỗi tuần 17 tiết. Cũng có nhiều người nói rằng, dạy học ở trường công còn phải làm nhiều hơn công việc hơn thế rất nhiều từ sổ sách giấy tờ đến áp lực về bài vở. Nhưng tôi vẫn phải nói lại rằng, so với loại hình trường tư thì làm việc ở trường công vẫn nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Khi làm việc ở trường công bạn có thể có một môi trường làm việc khá ổn định với một mức lương không được cao nhưng đừng lo vì hầu như các thầy cô giáo cũng sẽ có thêm những khoản thu nhập khác ngoài lương, nó đến từ các công việc nhận làm thêm ở trường (làm chủ nhiệm, dạy thêm) hoặc các công việc khác mà bạn làm ngoài công việc giảng dạy.

Ở trường công, bạn cũng sẽ phải đối mặt với những yêu cầu của công việc (cũng khá căng thẳng đó) nhưng nó sẽ vượt qua nhanh thôi. Bạn sẽ mất 3 năm đầu vất vả, sau khi đã trở thành “ma cũ” bạn sẽ thành thạo mọi “mánh” trong công việc và có thể đối phó với nó một cách khá dễ dàng. Từ việc soạn bài cho đến viết sáng kiến kinh nghiệm, từ việc sổ sách giấy tờ cho đến thi giáo viên giỏi, tham dự hội giảng,… Bạn sẽ có những công việc giống nhau và lặp đi lặp lại qua các năm.

Nhưng có một vấn đề ở trường công khiến bạn cần phải cân nhắc, đó là sự phức tạp trong các mối quan hệ. Không nghi ngờ gì nữa, bạn là “ma mới” và có thể bị “bắt nạt” một cách dễ dàng. Bạn như một sinh linh yếu ớt trước muôn vàn tai bay vạ gió đến từ học sinh, phụ huynh, đồng nghiệp. Bạn có thể gặp một phụ huynh còn quyền lực hơn cả hiệu trưởng. Bạn có thể bị đồng nghiệp “chơi xấu”, bị ban giám hiệu bắt nạt,… Những mối quan hệ chồng chéo, phức tạp và bạn cần phải hết sức khéo léo để có thể “sống sót”. Nhưng bạn cũng đừng quá lo lắng, vì các đồng nghiệp của bạn chẳng phải vẫn đang tiếp tục công việc giảng dạy đó sao.

2. Trường quốc tế: Lương cao và nguồn lực dồi dào

Tôi đã từng giảng dạy ở một ngôi trường hiện đại với học phí rất cao. Khuôn viên trường hoàn hảo với thư viện, các khu chức năng, trưng bày nghệ thuật và phòng thể chất hiện đại. Hầu hết học sinh trong lớp xuất thân từ gia đình giàu có – quan chức chính phủ, các CEO của các công ty lớn hay các nhà ngoại giao nước ngoài. Giáo viên có sự hỗ trợ trong mọi hoạt động từ in ấn tài liệu cho đến thiết kế tổ chức các hoạt động ngoại khóa,… Bạn cũng có một khoản thu nhập khá hấp dẫn, một mức lương giúp bạn có được kì nghỉ cuối tuần ở một tỉnh khác hoặc các chuyến du lịch nước ngoài (nếu bạn tiết kiệm).

Nhưng khi làm việc ở trường tư cũng có nghĩa là phải chấp nhận một áp lực công việc căng thẳng, nặng nề. Bạn tôi phải thức dậy và bắt đầu công việc từ 8h và kết thúc vào 6h tối, không có thời gian nghỉ trưa, phải trực giờ chơi của học sinh, phải chấm bài và liên hệ với phụ huynh và quan trọng nhất là phải chịu trách nhiệm trước nhà trường về mọi vấn đề xảy ra trong lớp học.

Trong một số trường quốc tế, bạn phải thành thạo tiếng Anh, có năng lực giao tiếp với người nước ngoài, có những hiểu biết cơ bản về văn hóa của các quốc gia khác. Trong một số trường hợp bạn phải biết hợp tác trong việc xây dựng và phát triển chương trình giảng dạy vì những thứ đó không hề có sẵn như ở trường công.

3. Các trường tư: cũng dễ mà cũng lại khó

Một người bạn khác của tôi cũng đã từng giảng dạy trong một trường tư thục ở Hà Nội nhưng mức lương và tiềm năng phát triển ở đây khiến cô ấy mong muốn được chuyển sang một môi trường khác. Lý do, ở môi trường này, bạn vừa có những yêu cầu của trường công lại vừa có những yêu cầu giống như một mô hình trường quốc tế. Ở đây về cơ bản chương trình giảng dạy cũng giống với trường công (một số trường có thể nặng hơn hoặc nhẹ hơn tùy mô hình). Trong trường tư, bạn bị kẹp vào một thế khó là áp lực chương trình nặng nề, trong khi trình độ học sinh hạn chế và kì vọng cao của phụ huynh. Thành thực mà nói, trong trường tư, học sinh không phải lúc nào cũng ngoan ngoãn (nhiều em không được nhận vào các trường công lập). Vì thế giáo viên vừa phải chịu trách nhiệm về vấn đề giảng dạy cũng đồng thời phải lo lắng về cả vấn đề liên quan đến hành vi của học sinh.

Ngày làm việc ở các trường tư cũng dài hơn ở trường công, giáo viên và học sinh thường bị kiệt sức bởi việc dạy kèm học sinh hoặc giải quyết các vấn đề về hành vi. Mức lương ở các trường tư tuy không cao bằng các trường quốc tế nhưng vẫn cao hơn so với các thầy cô ở trường công lập. Hầu hết các trường tư đều có mức lương cao hơn các trường công lập truyền thống. Tuy nhiên tính ổn định trong công việc, sự bấp bênh vì nguy cơ bị sa thải cũng luôn hiện hữu. Các trường tư luôn đòi hỏi giáo viên phải cố gắng và nỗ lực, điều đó có nghĩa nếu bạn dừng lại bạn sẽ không được kí hợp đồng trong những năm tiếp theo. Đó là chưa kể, ở các trường tư với những môn học mới được đưa vào chương trình giảng dạy buộc giáo viên phải không ngừng học hỏi nâng cao trình độ.

Bạn không cần phải ngay lập tức tìm ra loại trường nào phù hợp với phong cách giảng dạy của mình. Bạn có thể cần phải trải qua vị trí tại một vài loại trường khác nhau trước khi tìm ra được nơi làm việc thích hợp nhất. Và sẽ luôn luôn có những sự đánh đổi mà bạn cần phải biết và chấp nhận. Không hệ thống nào là hoàn hảo, nhưng chỉ có một điều là chắc chắn: khi bạn tìm ra sự phù hợp nhất, bạn sẽ biết điều đó, và cả bạn và học sinh của bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc với điều bạn đang làm.